Đề xuất “nhập” Lâm Đồng, Long An, Bình Thuận vào vùng Đông Nam Bộ

Hiện nay, nước ta được phân thành 6 vùng kinh tế – xã hội gồm: Vùng Trung du và Miền núi phía Bắc (14 tỉnh); Vùng Đồng bằng sông Hồng (11 tỉnh, thành phố); Vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung (14 tỉnh, thành phố); Vùng Tây Nguyên (5 tỉnh); Vùng Đông Nam Bộ (6 tỉnh, thành phố) và Vùng Đồng bằng sông Cửu Long (13 tỉnh thành phố).

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu tại cuộc họp

Phương án phân vùng là tiền đề để lập các Quy hoạch vùng. Do đó, việc xây dựng và thông qua phương án phân vùng giai đoạn 2021 – 2030 là rất cần thiết để có cơ sở kịp thời triển khai lập các quy hoạch vùng thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2030.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) đã chủ động nghiên cứu, xây dựng bộ tiêu chí và đề xuất các phương án phân vùng giai đoạn 2021 – 2030. Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng và các Bộ, ngành về phương án phân vùng, Bộ KH-ĐT đã trình Chính phủ 2 phương án phân vùng.

Phương án 1 sẽ giữ nguyên 2 vùng Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long; tách vùng Trung du và miền núi phía Bắc hiện tại thành vùng Đông Bắc và Tây Bắc; tách vùng Duyên hải miền Trung hiện tại thành Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ (tỉnh Thừa Thiên – Huế đưa vào vùng Nam Trung Bộ), điều chỉnh 1 tỉnh (Bình Thuận) sang vùng Đông Nam Bộ và gộp 4 tỉnh Tây Nguyên (Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông) vào vùng Nam Trung Bộ. Vùng Đông Nam Bộ mới được hình thành trên cơ sở vùng Đông Nam Bộ hiện nay và bổ sung thêm 2 tỉnh (Lâm Đồng và Bình Thuận).

Phương án 1 về phân vùng giai đoạn 2021-2030

Theo tổng hợp của Bộ KH-ĐT, phương án này được 1 bộ và 4 địa phương đồng thuận.

Phương án 2 được đa số các Bộ, ngành địa phương đồng thuận (tính đến ngày 4-6, phương án này được 10/14 Bộ ngành và 49/59 địa phương chọn). Đây là phương án do Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đề xuất và chỉ đạo nghiên cứu, hoàn thiện.

Theo đó, tách vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung thành 2 vùng: vùng Bắc Trung Bộ và vùng Nam Trung Bộ (tỉnh Thừa Thiên – Huế ở vùng Bắc Trung bộ); mở rộng vùng Đồng bằng sông Hồng thêm các tỉnh Hòa Bình, Phú Thọ, Thái Nguyên, Bắc Giang để trở thành vùng Đồng bằng và Trung du Bắc Bộ.

Phương án 2 phân vùng giai đoạn 2021-2030

Với phương án phân vùng này, Vùng Miền núi phía Bắc gồm 10 tỉnh; Vùng đồng bằng và Trung du Bắc Bộ gồm 15 tỉnh, mở rộng thêm 4 tỉnh: Hòa Bình, Phú Thọ, Thái Nguyên và Bắc Giang; Vùng Bắc Trung Bộ gồm 5 tỉnh từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên – Huế; Vùng Nam Trung Bộ gồm 8 tỉnh từ Đà Nẵng đến Bình Thuận; Các Vùng Tây nguyên (5 tỉnh), Đông Nam Bộ (6 tỉnh thành) và vùng Đồng bằng sông Cửu Long (13 tỉnh thành) vẫn giữ nguyên như hiện nay.

Đa số chuyên gia ủng hộ phương án 2 với nhiều yếu tố hợp lý hơn, góp ý điều chỉnh một số nội dung; đồng thời kiến nghị nhiều vấn đề về phân vùng, quy hoạch.

Theo ý kiến các bộ, ngành, phương án 2 được đánh giá là có tính kế thừa phương án phân vùng trước đây, tính ổn định cao và ít gây xáo trộn về vùng. Đồng thời, mở rộng không gian phát triển mới cho vùng đồng bằng sông Hồng, hình thành vùng đồng bằng và trung du Bắc Bộ và tạo điều kiện cho một số tỉnh trước đây thuộc vùng trung du và miền núi phía Bắc có điều kiện phát triển nhanh hơn.

Việc tách vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung thành hai vùng Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ cũng được đánh giá là hợp lý, do vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung hiện quá dài, đến hơn 1.300 km, do đó các hoạt động giao lưu, kết nối hạn chế. Vùng này lại có diện tích quá lớn, trải qua nhiều vùng văn hóa, lịch sử và con người rất khác nhau, có sự khác biệt đặc trưng về khí hậu tiết giữa hai phần Nam và Bắc đèo Hải Vân, ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế-xã hội.

Phát biểu tại cuộc họp, đa số chuyên gia ủng hộ phương án 2 với nhiều yếu tố hợp lý hơn, góp ý điều chỉnh một số nội dung, đồng thời kiến nghị nhiều vấn đề về phân vùng, quy hoạch.

PGS-TS Trần Trọng Hanh, nguyên Hiệu trưởng Trường đại học Kiến trúc Hà Nội, cho rằng chúng ta đã có những quy hoạch, nhưng thiếu 3 vấn đề về thể chế rất lớn, đó là “cơ quan điều phối vùng, chính sách tài khóa vùng, chính sách liên kết vùng”. Trong đó, cơ quan điều phối vùng, chính sách tài khóa vùng thì không hiện diện trong các văn bản pháp luật, còn vấn đề liên kết vùng được đề cập đến nhiều, nhưng việc thực hiện còn mờ nhạt trên thực tiễn. Từ đó, ông kiến nghị Bộ KH-ĐT cần nghiên cứu phân vùng kỹ hơn, có căn cứ khoa học, tính tối ưu, đồng thời cũng gợi ý thêm một lựa chọn, đó là đề nghị chuyển Long An, một tỉnh đang thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, những năm qua đã công nghiệp hóa mạnh, về với miền Đông Nam Bộ, gắn kết hơn với vùng kinh tế trọng điểm mà TP HCM là trung tâm.

Sau khi lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, các đại biểu dự họp, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh quy hoạch vùng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong hệ thống quy hoạch quốc gia, là quy hoạch có tính tích hợp đa ngành, nhằm đưa ra phương hướng phát triển tổng thể, đồng bộ của toàn vùng.

Quy hoạch vùng làm nổi bật lên những đặc trưng, tạo ra không gian kết nối, hỗ trợ và phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế của các địa phương trong vùng để thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, tinh thần, bảo vệ môi trường hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Qua ý kiến của các chuyên gia (đa số đồng thuận với phương án 2), Phó Thủ tướng nhấn mạnh lại những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện như: Mục tiêu của phân vùng; cơ chế hợp tác, liên kết vùng; những tác động về chính sách thông qua kết cấu hạ tầng, thu hút nguồn vốn đầu tư, không gian phát triển của vùng,…