Hầm khí sinh học giảm thiểu ô nhiễm môi trường

      Huyện Chợ Gạo có đàn gia cầm 1,2 triệu con và đàn gia súc khoảng 100.000 con phát triển ổn định - nhất là hộ nuôi với quy mô trang trại. Cùng với nhịp độ phát triển chăn nuôi, tình trạng ô nhiễm môi trường cũng rất đáng báo động từ các chất thải của chăn nuôi. Triển khai Dự án khí sinh học do Hà Lan tài trợ tại huyện Chợ Gạo từ đầu năm 2003 đến năm 2010, Chợ Gạo đã xây dựng được 925 hầm biogas. Các công trình trong thời gian qua vận hành tốt, chất lượng bảo đảm, phát huy hiệu quả về lợi ích kinh tế, xã hội, môi trường cũng như chất lượng công nghệ xử lý chất thải, hạn chế tối đa tình trạng ô nhiễm môi trường.

      Thời gian đầu khi triển khai dự án, Chợ Gạo cũng gặp khó khăn do người dân chưa hiểu lợi ích từ công trình mang lại, năm đầu tiên toàn huyện chỉ xây dựng được vỏn vẹn 6 công trình, qua năm 2004 xây dựng 125 công trình, gần đây bình quân mỗi năm Chợ Gạo xây dựng khoảng 120 hầm khí sinh học từ các dự án được tài trợ nước ngoài.

Anh Nguyễn Thành Thi ấp Bình Hưng Hạ, xã Bình Ninh khởi nghiệp nuôi heo được gần 3 năm nay. Tuy vườn nhà rộng nhưng với số lượng đàn heo 100 con không đủ đảm bảo tránh được ô nhiễm môi trường. Đầu năm 2011, anh đến Trạm Khuyến nông huyện Chợ Gạo đăng kí xây dựng hầm biogas theo sự hỗ trợ của dự án Qseap, anh tiến hành xây hầm thể tích 39 m³ (trong đó dự án Q Seap hỗ trợ 1.200.000 đồng). Tuy chi phí xây dựng cho hầm khoảng 24 triệu đồng nhưng sau khi đưa vào sử dụng anh có thể tận dụng để đun nấu hay chạy máy phát điện. Đặc biệt, phần chất thải từ chăn nuôi sẽ không còn gây mùi và hạn chế thấp nhất vấn đề ô nhiễm môi trường.

Khi được dự án khí sinh học hỗ trợ 1,2 triệu đồng anh Nguyễn Ngọc Ẩn ngụ ấp Tân Tỉnh, xã Song Bình xây dựng hầm 20 m³ cách nay 6 tháng. Sau thời gian sử dụng gia đình anh cảm thấy hài lòng vì hạn chế được mùi hôi và xử lí phần nước thải trước khi đưa ra môi trường bên ngoài. Với số lượng khoảng vài heo nái và trên 20 heo thịt, phần chất thải đưa vào hầm, tạo chất đốt anh tận dụng đun nấu thoải mái trong gia đình. Nguyễn Ngọc Ẩn cho biết: Qua 6 tháng xây hầm biogas, gia đình rất hài lòng, vì vừa bảo vệ được môi trường, vừa tạo chất đốt để gia đình nấu rượu, nấu nước cặn cho heo, đỡ được tiền nhiên liệu.

Hiện nay, Chợ Gạo có 2 đội xây dựng công trình khí sinh học với 25 thành viên, tuy nhiên nếu như nhu cầu của các hộ chăn nuôi tăng cao thì có thể chia làm 3 nhóm nhỏ luân phiên nhau cho kịp tiến độ. Các thành viên đều được tập huấn hướng dẫn xây dựng hầm đúng theo kỹ thuật. Một lợi ích khác của các công trình khí sinh học là sau khi không còn khả năng sinh ra khí, chất bã thải khí sinh học còn được dùng vào việc bổ sung chất dinh dưỡng cho đất, cải tạo môi trường nuôi thủy sản. Dự án vừa bảo vệ môi trường, hạn chế hiệu ứng nhà kính vừa ứng dụng vào sản xuất như làm thức ăn cho vật nuôi thủy sản, dùng làm phân bón cho cây trồng, tiết kiệm chi chí sản xuất mà còn áp dụng tốt trong quy trình sản xuất rau quả an toàn.

Làm trong sạch môi trường, tạo nguồn năng lượng, làm phân bón sản xuất là những gì mà các công trình khí sinh học từ Dự án khí sinh học đã triển khai 8 năm qua mang lại, tạo được lòng tin của người chăn nuôi bởi hiệu quả thiết thực của nó. Dự án còn góp phần vào chính sách phát triển nông thôn, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho nông dân mở rộng chăn nuôi ở nhiều loại hình và quy mô gắn với bảo vệ môi trường. Sản xuất nông nghiệp ở huyện Chợ Gạo hiện đang giữ vai trò chủ đạo, biogas sẽ là một trong những nguồn năng lượng chính trong tương lai. Sử dụng công nghệ biogas quy mô gia đình là giải pháp hữu hiệu cho phép kết hợp hài hòa giữa cung cấp năng lượng với giảm thiểu ô nhiễm môi trường ở nông thôn.

Trao đổi với ông Nguyễn Văn Hòa - Phó Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Chợ Gạo, nhận định về hiệu quả của công trình khí sinh học mang lại trong chăn nuôi như xử lí môi trường tương đối tốt so với trước đây, tuy nhiên đa số các hộ chăn nuôi xây hầm khối lượng không đáp ứng theo yêu cầu do lượng nước nhiều, phân gia súc thải ra môi trường không đạt yêu cầu kỹ thuật. Thời gian tới, khi xây hầm cho hộ chăn nuôi, đoàn khảo sát sẽ thẩm định trao đổi với gia đình xây hầm khối lượng tương đối lớn để xử lý môi trường đạt hiệu quả cao hơn.

Mặc dù 952 hầm biogas đã đem lại hiệu quả thiết thực trong ngành chăn nuôi của Chợ Gạo, song nhiều hộ vẫn còn e dè bởi chi phí đầu tư xây dựng hầm còn cao so với thu nhập của nông dân, việc thay thế, sửa chữa khó khăn do thiếu cơ sở dịch vụ kỹ thuật, phần lớn các hầm vẫn chưa xử lí triệt để phần chất thải.Vì vậy các ngành chuyên môn cần tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ chuyên môn, quan tâm hướng dẫn người dân xây dựng và sử dụng hầm đúng kỹ thuật. Có như vậy thì các dự án khí sinh học mới phát huy hết tác dụng, giúp người chăn nuôi yên tâm mở rộng quy mô sản xuất, góp phần quan trọng đưa nền kinh tế Chợ Gạo phát triển đi lên bền vững.