Kim Jong-un ’thay da, đổi thịt’ Triều Tiên

       Người dân Triều Tiên đang dần quen hơn với những chiếc bánh pizza, những đôi giầy cao gót hay những chiếc điện thoại di động, trong không khí đổi thay mà nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong-un mang lại.

Không chỉ dừng lại tại đó, việc ông Kim xuất hiện trên truyền hình và giơ ngón tay cái tỏ ý hài lòng trước một ban nhạc nữ đang mặc váy ngắn, biểu diễn nghệ thuật trước ông và các quan chức cấp cao Triều Tiên, đã khiến nổ ra một cuộc tranh luận trong giới phân tích về quan điểm điều hành đất nước của ông.

Trong một hệ thống chính trị chặt chẽ, liệu sự xuất hiện của váy ngắn, giày cao gót và Chuột Mickey trong một buổi hòa nhạc, có thể minh chứng cho sự thay đổi về thái độ của Triều Tiên đối với các quốc gia phương Tây? Hay nỗ lực này chỉ nhằm thu hút sự ủng hộ của công chúng?

Trước những động thái này, Koh Yu-hwan, một chuyên gia về Triều Tiên tại Đại học Dongguk, Seoul, bày tỏ sự hy vọng. Ông gọi những thay đổi gần đây ở Triều Tiên là “công khai hóa”, một sự thay đổi do thế hệ lãnh đạo mới, phần lớn là con em của những người sáng lập đất nước, khởi xướng. Và Kim Jong-un, người từng được hưởng sự giáo dục của phương Tây và đang dự định theo đuổi phương thức cải cách kinh tế của Trung Quốc, chính là lãnh đạo của thế hệ ấy.

Tuy nhiên, vẫn có không ít ý kiến trái chiều xung quanh những thay đổi về chính sách của Bình Nhưỡng. Lee Sung-yoon, một chuyên gia về Triều Tiên tại Trường Fletcher, Đại học Tufts, Boston, Mỹ, nói mọi hy vọng rằng đất nước Triều Tiên sẽ thay đổi dựa trên những gì Kim Jong-un đã học được tại Thụy Sĩ cũng giống như niềm tin của một đứa trẻ vào những câu chuyện cổ tích.

Thế giới từ trước tới nay vốn không biết nhiều về Kim Jong-un, bao gồm những thông tin cơ bản như độ tuổi chính xác hay tình trạng hôn nhân. Mọi chuyện chỉ bắt đầu được hé lộ khi những hình ảnh về một người phụ nữ bí ẩn thường xuất hiện bên ông được công bố trong thời gian gần đây. Vẫn chưa rõ người này là em gái, vợ hay người yêu của nhà lãnh đạo trẻ.

Cho tới nay, những mảnh ghép rời rạc đã phần nào cho thấy Kim Jong-un đang cố gắng xây dựng hình ảnh một nhà lãnh đạo hoàn toàn khác với cha ông, Kim Jong-il. Jong-un trong mắt công chúng là một nhà lãnh đạo gần gũi với nhân dân hơn, khi ông sẵn sàng bắt tay các công nhân và binh sĩ; đồng thời sẵn sàng thừa nhận thất bại, khi ông mạnh dạn tuyên bố cuộc thử tên lửa gây tranh cãi hồi tháng 4 đã không thành công.

Tuy nhiên, cũng còn nhiều bằng chứng cho thấy Kim Jong-un không có ý định đi ngược lại chính sách quản lý của hai vị cố lãnh đạo Kim Nhật Thành và Kim Jong-il trong phần lớn các vấn đề, bao gồm việc duy trì quân sự mạnh mẽ và chương trình hạt nhân.

Nhiều người khẳng định Jong-un đã quyết định học theo phong cách lãnh đạo của ông nội, cố chủ tịch Kim Nhật Thành, thay vì người tiền nhiệm Kim Jong-il, từ cách vỗ tay, kiểu tóc, cho tới việc thực hiện những hoạt động vui chơi cho trẻ em.

Mặc dù vậy, thời gian qua, Kim Jong-un cũng đã bước đầu tạo dựng một đường lối lãnh đạo của riêng mình, tươi trẻ và thực tế hơn.

“Ông ấy sẵn sàng chấp nhận các thách thức, khó khăn và thậm chí là thất bại”, John Delury, một chuyên gia về Triều Tiên tại Đại học Yonsei, Seoul, nói. Theo ông, chiến lược của Kim là nhằm “biến những khuyết điểm về kinh nghiệm và tuổi đời thành năng lượng và động lực để thành công”.

Từ khi nhậm chức hồi tháng 12 năm ngoái, Kim Jong-un đã có ít nhất hai bài diễn văn trước công chúng, việc mà cha ông chưa từng làm. Ông thậm chí đã công bố những bức ảnh tới thăm một nhà hàng bán pizza, bánh mỳ kẹp thịt và khoai tây chiên, những món ăn phương Tây mới chỉ được chính thức đưa vào kinh doanh ở Triều Tiên trong thời gian gần đây.

Tiếp đó, trong một buổi hòa nhạc hồi đầu tháng này, lần đầu tiên công chúng được chứng kiến sự xuất hiện của Chuột Mickey, một biểu tượng văn hóa phương Tây, trên sân khấu. Sự kiện này là minh chứng cho một sự thay đổi đặc biệt trong gia đình họ Kim.

Tại buổi hòa nhạc đó, Kim Jong-un đã gần như đem cả Disneyland về Triều Tiên, giúp công chúng thấy ông thực sự muốn tiếp thu những yếu tố của văn hóa của nước ngoài, ngay cả từ Mỹ, nếu nó phù hợp với nhu cầu của người dân.

Không chỉ thế, những thay đổi này còn nhằm mục đích giảm thiểu sự tác động của nguồn thông tin giải trí nước ngoài đang lan tràn vào Triều Tiên thông qua con đường “không chính thức”: từ những kẻ buôn lậu điện thoại di động và các doanh nhân được phép qua lại Trung Quốc để buôn bán hàng hóa, trong đó có băng đĩa phim ảnh Hàn Quốc.

Rõ ràng, công chúng đang được chứng kiến rất nhiều sự thay đổi của đất nước Triều Tiên từ khi nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong-un lên nắm quyền. “Dưới thời Kim Jong-un”, Dong Yong-seung, chuyên gia Triều Tiên tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Samsung, nói, “chúng ta sẽ thấy một sự đụng độ và thỏa hiệp giữa các lực lượng mới nổi và nỗ lực của những người lãnh đạo, nhằm tạo ra một Triều Tiên hoàn toàn mới”.