Chiến lược hạt nhân mới của Mỹ: Không chịu lép vế

Mỹ duy trì hệ thống bộ ba hạt nhân chiến lược trên bộ, trên biển và trên không

Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2010, quân đội Mỹ công bố một bản đánh giá về tình hình hạt nhân cũng như các mối đe dọa hạt nhân trong tương lai. Trước đó, trong thông điệp liên bang, Tổng thống Donald Trump đã đề xuất hiện đại hóa và tái xây dựng kho vũ khí hạt nhân nhằm gia tăng sức mạnh răn đe trước bất cứ hành động gây hấn nào.

Báo cáo nhấn mạnh nước Mỹ đang đối mặt với một môi trường đe dọa hạt nhân lớn chưa từng có, trong bối cảnh các đối thủ tiềm tàng của Mỹ đạt được những tiến bộ trong việc phát triển và triển khai vũ khí hạt nhân cũng như các hệ thống phóng đầu đạn hạt nhân. Nhấn mạnh mối quan ngại của chính quyền Mỹ đối với Triều Tiên, Iran, Trung Quốc và Nga, bản báo cáo dù tái khẳng định cam kết đối với các hiệp ước chống phổ biến vũ khí hạt nhân, song vẫn kêu gọi hiện đại hóa, đa dạng hóa vũ khí hạt nhân nhằm tăng khả năng răn đe.

NPR đề xuất phát triển các loại vũ khí hạt nhân theo hướng nhỏ gọn hơn với sức nổ dưới 20 kiloton. Báo cáo lập luận rằng Mỹ sẽ không bao giờ sử dụng các loại bom hạt nhân có sức công phá lớn mà hướng đến phát triển các loại vũ khí hạt nhân nhỏ gọn như một lựa chọn để đối phó với các tình huống khẩn cấp, bao gồm các cuộc tấn công phi hạt nhân. Cũng theo NPR, Mỹ sẽ tiếp tục duy trì hệ thống bộ ba hạt nhân chiến lược, bao gồm các vũ khí hạt nhân trên bộ, trên biển và trên không, được triển khai rộng rãi hồi thập niên 80 của thế kỷ trước, cho đến khi có các chương trình thay thế khác.

Tâm lý chiến tranh lạnh

Hồi tháng 10-2017, Ủy ban ngân sách quốc hội ước tính chi phí để hiện đại hóa bộ ba hạt nhân nêu trên sẽ khoảng 1.200 tỷ USD trong 30 năm (đến năm 2046).

Những đề xuất thay đổi chương trình vũ khí hạt nhân lần này đánh dấu sự thay đổi đáng kể về quan điểm hạt nhân của Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama vốn kêu gọi xóa bỏ vũ khí hạt nhân. Ngày 29-1 vừa qua, 16 thượng nghị sĩ đã cùng ký vào bức thư gửi Tổng thống Donald Trump cảnh báo rằng, những đề xuất trong bản dự thảo NPR có thể dẫn tới bùng nổ chiến tranh hạt nhân. Bộ Quốc phòng Mỹ không phủ nhận tính xác thực của bản dự thảo, nhưng cho biết, có nhiều bản nháp đã được đưa ra. Theo thông lệ, Lầu Năm Góc cũng sẽ không thảo luận về các bản báo cáo và chiến lược dự thảo.

Trong một tuyên bố, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh mục đích của chiến lược phát triển năng lực hạt nhân của Mỹ giúp củng cố năng lực ngăn chặn các cuộc tấn công chiến lược nhằm vào Mỹ cũng như các đồng minh và đối tác của nước này. Giới chức Lầu Năm Góc cho biết chiến lược này được công bố nhằm đáp trả những quan ngại của Nga gần đây cho rằng vũ khí hạt nhân Mỹ là quá lớn làm hạn chế khả năng răn đe, và việc sử dụng những vũ khí này có thể dẫn đến sự trả đũa quy mô lớn, đe dọa an toàn thế giới.

Trước đó, tờ Huffington Post đưa tin trong bản dự thảo NPR, Nga được đánh giá là có lợi thế hơn so với Mỹ và các đồng minh trong việc chế tạo vũ khí hạt nhân và các lực lượng hạt nhân phi chiến lược. Cũng theo tài liệu mà Huffington Post nêu ra, Nga đang xây dựng một loạt “hệ thống phi chiến lược lớn, đa dạng và hiện đại”, có thể được trang bị vũ khí hạt nhân hoặc thông thường. Các hệ thống này không chịu chi phối bởi Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới (START mới).