Lệ Thu: Vẹn một kiếp người

Tiếng hát “vàng mười”

Những sản phẩm của bà khi ra mắt ở TP HCM giai đoạn sau này luôn ở trạng thái không báo hiệu, không hứa hẹn một sự trở lại hoành tráng nhưng mỗi sản phẩm đều tạo nên những bất ngờ thú vị và như một món quà hấp dẫn cho người yêu nhạc, dù đó là một bản CD hay đĩa than.

Tuổi cao sức yếu, thi thoảng trong những buổi diễn sau này, khán giả nhận ra giọng hát của bà có chút run rẩy. Lại có khi thấy bà hát đôi lần cùng một đoạn nhạc. Nhưng điều ấy có là gì so với chất giọng tuyệt đẹp của bà. Vì thế mà những bài hát bà chuyển tải luôn tràn ngập xúc cảm và thăng hoa. Bởi bà là một trong những nữ danh ca được xem là có giọng hát đẹp chuẩn mực đến từng câu chữ, sâu thẳm những cảm xúc.

Lệ Thu là một trong những ca sĩ nổi tiếng nhất của nền tân nhạc Việt Nam. Tiếng hát của Lệ Thu tuy không gắn với một nhạc sĩ nào nhưng bà là người trình bày rất thành công nhiều ca khúc của Phạm Duy, Cung Tiến, Đoàn Chuẩn, Trịnh Công Sơn, Phạm Đình Chương, Trường Sa… cũng như nhiều nhạc phẩm tiền chiến, tình khúc 1954-1975 khác. Giọng hát của bà hút khách ở tất cả vũ trường lớn và ở nhiều phòng trà sau này.

Là một trong những nữ ca sĩ hàng đầu của làng nhạc Việt thập niên 1960-1970, người được mệnh danh “tiếng hát vàng mười”, một giọng hát được giới mộ điệu ví như một chuẩn mực về hát đẹp, phát âm đẹp, Lệ Thu vẫn được nhắc đến như “một trong những giọng ca hát tình khúc hay nhất của nền tân nhạc Việt Nam”.

Bà tên thật là Bùi Thị Oanh (sinh ngày 16-7-1943, tại TP Hải Phòng). Lý giải cho nghệ danh Lệ Thu, bà bảo: “Tôi lấy cái tên ấy chẳng vì lý do nào cả. Chỉ là muốn giấu gia đình chuyện đi hát, rồi người ta hỏi “Thế thì lấy tên gì?”. Tự dưng tôi lại nói lấy tên Lệ Thu đi. Cái tên ấy tự nhiên chạy qua trong đầu, rồi gắn với mình cả kiếp người”.

Danh ca Lệ Thu. (Ảnh: INTERNET)

Lận đận một kiếp nhân sinh

Bài hát đưa Lệ Thu vào con đường âm nhạc mang tên “Dang dở” và nhiều người bảo rằng điều đó như một sự báo hiệu cho con đường hạnh phúc không trọn vẹn của bà. Bà kể bà lên xe hoa lần đầu khi “chưa một lần nắm tay người khác giới, chưa bao giờ hôn”. Sau 2 tháng làm dâu, chồng bà thất vọng bởi bà “như khúc gỗ”. Sự ngây thơ khiến cuộc hôn nhân đầu của bà tan vỡ.

Nhiều năm sau, bà tái hôn. Cuộc hôn nhân thứ 2 cũng không trọn vẹn sau 7 năm kết hôn, có với nhau 2 mặt con, bà chia tay chồng vì thói trăng hoa của chồng. “Sự đào hoa có sẵn, lăng nhăng có thừa, lại ảnh hưởng lối sống Tây hóa nữa thật khủng khiếp đến mức nào. Tôi cứ cắn răng chịu một mình” – bà từng nói về cuộc hôn nhân nhiều bi kịch này.

Năm 1974, bà kết hôn lần thứ 3 và nguyên nhân chấm dứt cuộc hôn nhân dài 10 năm với chồng cũng giống như cuộc hôn nhân thứ 2. Bà nói: “Sau 3 cuộc hôn nhân, tôi trở thành bạn của cả 3 người đàn ông từng đi qua đời mình. Tôi đã hóa giải hết nỗi buồn nếu có trong quá khứ. Những người làm tôi đau, thậm chí từng nghĩ ghét như kẻ thù cũng đều rộng lòng thứ tha để làm bạn trở lại với nhau”.

Trong 60 năm ca hát của mình, bà luôn hát ca khúc chậm buồn. Chính Lệ Thu cũng thừa nhận: “Người nghe cảm nhận giọng của tôi có điều gì đó như uẩn ức. Thật ra, tôi là người biết làm chủ cảm xúc và diễn tả nó một cách tỉnh táo”.

Có lẽ, bởi những mất mát riêng tư của chính mình đã đủ để giúp bà diễn tả trọn vẹn những chất chứa cảm xúc sâu thẳm trong từng câu hát. Tiếng hát của bà cũng vì thế mà tha thiết, nỉ non hơn.

Tuổi xế chiều, ca sĩ Lệ Thu vẫn ca hát. Sau khi các con trưởng thành và lập gia đình, Lệ Thu sống một mình ở Mỹ. Bà từng chia sẻ cảm thấy thoải mái với cuộc sống hiện tại bởi bà là người có tính cách mạnh mẽ, yêu sự tự do nên không thấy cô đơn vì không sống cùng con cháu.

Năm 1980, Lệ Thu sang Mỹ định cư cùng gia đình. Những năm gần đây, Lệ Thu thường xuyên về Việt Nam để ca hát. Giống như Khánh Ly, bà bảo muốn được hát đến chừng nào không có ai muốn nghe nữa thì thôi.