Lo ngại từ máy bay không người lái

       Máy bay không người lái giờ đây không chỉ xuất hiện trên các chiến trường ác liệt mà còn tham gia việc quản lý xã hội, nghiên cứu khoa học hay các mục đích riêng tư khác.

Tuy nhiên, lo ngại quyền riêng tư hay an ninh bắt nguồn từ đây.

Một thanh niên Mỹ điều khiển một chiếc AR Drone có gắn máy quay độ phân giải cao - Ảnh: Parrot

Nếu nghe đến từ máy bay không người lái, hẳn người ta nghĩ đến ngay những máy bay điều khiển từ xa của quân đội Mỹ ở Afghanistan hay Pakistan, phương tiện có thể quan sát, thậm chí tấn công các mục tiêu. Tuy nhiên, máy bay không người lái từ nhiều năm qua đã xuất hiện trên bầu trời Mỹ, nhưng không phải để bắn phá mục tiêu nào cả.

Từ năm 2005, mẫu máy bay không người lái được dùng để săn lùng các phần tử khủng bố ở Afghanistan và Pakistan cũng đã tham gia các sứ mệnh tuần tiễu ở khu vực biên giới Mỹ. Các cơ quan ứng cứu khẩn cấp ở Mỹ cũng đang dùng máy bay không người lái được trang bị máy quay để tìm kiếm người mất tích, lần theo các vụ cháy rừng.

Đảm bảo an ninh với chi phí rẻ

Năm 2009, cảnh sát ở Austin đã điều động một máy bay không người lái nhỏ như một chú chim bay trên nhà một nghi phạm buôn ma túy trước khi đội đặc nhiệm ập vào. Sở cảnh sát ở Florida, Maryland, Texas và Colorado cũng đang thử nghiệm máy bay không người lái phục vụ sứ mệnh quan sát và tìm kiếm cứu nạn.

Hồi tháng 5, Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA) nới lỏng các điều luật về việc vận hành các phương tiện bay không người lái. Theo đó, cảnh sát trên cả nước Mỹ có thể dùng máy bay không người lái nặng tới 50 pound (22,6kg). Điều kiện là máy bay phải trong tầm nhìn của họ và không được bay cao quá 400 feet (122m) để tránh ảnh hưởng đến máy bay dân dụng.

Giới chuyên gia cho biết đối với chính quyền Mỹ, máy bay không người lái sẽ giúp đảm bảo an ninh xã hội tốt hơn, thuận tiện hơn với chi phí rẻ hơn. Một máy bay không người lái có gắn camera của cảnh sát có giá chỉ từ 300 USD - 50.000 USD, rẻ hơn rất nhiều so với một máy bay trực thăng có giá ít nhất 1 triệu USD.

Thị trường máy bay không người lái ở Mỹ đang phát triển. Hiện cảnh sát có thể mua những chiếc máy bay phù hợp với luật của FAA từ 69 công ty khác nhau ở Bắc Mỹ. Đối với các máy bay không người lái dân dụng, dự định luật sẽ nới lỏng các quy định vào năm 2015. Đến năm 2020, FAA hi vọng sẽ có khoảng 30.000 máy bay không người lái trên bầu trời Mỹ, trong đó một số chiếc chỉ nhỏ như một con chim.

Lo ngại về quyền riêng tư

Công nghệ máy bay không người lái ngày càng tiếp cận gần hơn với người tiêu dùng bình thường. Từ nhiều năm qua, Công ty Draganfly Innovation của Canada đã phát triển các thiết bị bay điều khiển từ xa có máy quay hoặc máy chụp ảnh. Draganfly quảng cáo máy bay không người lái của họ có thể được sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau, từ quay phim, chụp ảnh cá nhân cho đến việc kiểm soát biểu tình, điều tra tội phạm hay theo dõi kẹt xe… Giá một chiếc máy bay điều khiển từ xa Draganflyer X8 khoảng 30.000 USD.

Tương tự Draganflyer, Hãng AR Drone của công ty Pháp Parrot cũng là một lựa chọn tuyệt vời cho việc quan sát cảnh quan từ trên cao. Chỉ cần 300 USD là một người bình thường có thể sở hữu món đồ chơi có bốn cánh quạt và bay như đĩa bay này. AR Drone có thể được điều khiển bằng các thiết bị di động như iPad, iPhone hay iPod Touch. Nó cũng có khả năng truyền hình ảnh trực tiếp từ hai camera gắn trên thân về các thiết bị di động cho chủ sở hữu.

Tuy nhiên, Liên đoàn Quyền tự do công dân Mỹ cảnh báo máy bay không người lái có thể làm thay đổi “tính chất cuộc sống của người dân”. Có nghĩa là một thời kỳ mà người Mỹ có thể bị theo dõi ở bất cứ nơi đâu đã bắt đầu. Thống kê gần đây của Rasmussen cho thấy hơn 50% người Mỹ phản đối việc dùng máy bay không người lái trên bầu trời.

Trên báo Financial Times, nhà phân tích Francis Fukuyama cảnh báo công nghệ máy bay không người lái trở nên phổ biến và rẻ hơn làm dấy lên các lo ngại về an ninh. Những kẻ khủng bố có thể lợi dụng công nghệ rẻ tiền này để phục vụ các âm mưu riêng. Việc thiết bị này được thương mại hóa rộng hơn cũng khiến việc quản lý và dò tìm lai lịch chủ sở hữu chúng thêm khó khăn.