Mexico: Thiếu ăn nhưng vẫn thừa cân

Nhân viên văn phòng ăn trưa ngoài đường phố ở thủ đô Mexico City Ảnh: AP

Người trưởng thành béo phì ở Mexico chiếm tỉ lệ 32,8%, qua mặt cả Mỹ với tỉ lệ 31,8%, theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Lương Nông Liên Hiệp Quốc (FAO). Số liệu nói trên không làm các chuyên gia trong và ngoài Mexico ngạc nhiên. Cách đây 2 năm, chính FAO đã từng kêu gọi chính phủ Mexico xem béo phì là vấn đề khẩn cấp của quốc gia.

Tương tự, bác sĩ Abelardo Avila tại Viện Dinh dưỡng Mexico, nói với trang tin tức Global Post: “Trong các gia đình nghèo, cha mẹ thường bị béo phì và con cái họ thì suy dinh dưỡng. Điều tồi tệ nhất là trẻ em đang được “lập trình” để trở nên béo phì. Đó như một dịch bệnh rất nghiêm trọng”.

Theo thống kê, khoảng 70% người Mexico đang thừa cân, trong đó 1/3 dư quá nhiều cân. Số trẻ em béo phì tăng gấp 3 lần trong 1 thập kỷ qua và có đến 1/3 thanh thiếu niên sống tại đất nước này thừa cân. Các chuyên gia cho biết 80% trẻ béo phì sẽ khó có thể giảm cân sau này. Việc thừa cân có thể làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm như tim mạch và tiểu đường.

Tại Mexico, khoảng 17% người trưởng thành mắc bệnh tiểu đường, trong đó nhiều người quá cân. Mỗi năm, có khoảng 70.000 người chết vì bệnh tiểu đường, tương đương với tổng số người chết trong các cuộc thanh toán đẫm máu giữa các băng nhóm tội phạm trong 6 năm.

Ngoài ra, hơn 400.000 trường hợp bệnh tiểu đường mới được chẩn đoán mỗi năm.

Tình trạng béo phì ở Mexico gia tăng trong bối cảnh ngày càng có nhiều người ở nông thôn lên thành thị làm những công việc ít vận động trong lúc thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất béo bão hòa, đường, các chất phụ gia. Chuyên gia Liên Hiệp Quốc Olivier de Shutter cho biết nhiều người gặp khó khăn trong việc chuyển sang chế độ ăn lành mạnh hơn, nhất là tại những đô thị hoặc các bang miền Bắc.

Những thực phẩm có lợi cho sức khỏe không thiếu ở Mexico nhưng chúng thường có giá khá đắt đối với người lao động nghèo. Vì thế, ông Olivier de Shutter đã kêu gọi nước này làm ra nhiều thực phẩm bổ dưỡng và có giá rẻ hơn thay cho những loại có nguy cơ gây béo phì như hiện nay.

Nhiều người Mexico cho rằng sự phổ biến của các nhà hàng thức ăn nhanh đến từ Mỹ và các món ăn vặt kể từ những năm 1990 cũng là một nguyên nhân dẫn đến nạn béo phì ở nước này. Noemi Munoz, một người giúp việc nhà tại thủ đô Mexico City, cho biết: “Tôi đang cố gắng ngăn các con tôi tránh xa những thực phẩm đó. Nhưng trái cây và rau ở đây khá đắt nên chúng tôi không đủ tiền mua”.

Ba năm trước, nhà chức trách Mexico và các nghiệp đoàn, nhà sản xuất thực phẩm đã đạt thỏa thuận nhằm giảm bớt việc tiêu thụ đồ ăn vặt và thức ăn nhanh. Tuy nhiên, nỗ lực này đang gặp khó bởi sự vận động hành lang của ngành nông nghiệp và công nghiệp thực phẩm. Ông Oliver de Shutter lý giải: “Những công cụ quan trọng có thể tác động đến hành vi tiêu dùng, như tăng thuế đối với thức uống có gaz và các loại thực phẩm giàu chất béo, đường lại không được đưa vào trong thỏa thuận. Báo cáo cho rằng nguyên nhân thừa cân và béo phì là hành vi của người tiêu dùng, trong khi thực tế nó lại bắt nguồn từ cả hệ thống thực phẩm”.