Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch nỗ lực thực hiện 2 tiêu chí xây dựng nông thôn mới

       Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới có 19 tiêu chí, trong đó có 2 tiêu chí thuộc ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL), đó là: cơ sở vật chất văn hóa (tiêu chí 6) và văn hóa (tiêu chí 16). Trong 29 xã điểm được tỉnh chọn xây dựng nông thôn mới thì phần lớn là xã đã đạt xã văn hóa, các xã còn lại cũng đang trong lộ trình xây dựng xã văn hóa. Tuy nhiên, về cơ sở vật chất văn hóa thì chưa có xã nào đạt theo bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới.

Hầu hết các nhà văn hóa xã đều không đạt theo tiêu chí xây dựng nông thôn mới.

* Cơ sở vật chất văn hóa: Bài toán khó

Đối với tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa trong bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới, tiêu chuẩn trung tâm văn hóa, thể thao xã đạt chuẩn như sau: Nhà văn hóa đa năng có diện tích sử dụng 1.000 m², hội trường 150 chỗ ngồi, phải có 5 phòng chức năng (phòng hành chính, thông tin, đọc sách - báo, truyền thanh, câu lạc bộ), phòng tập thể thao 38m x 18m, có đủ các trang thiết bị nhà văn hóa: bàn ghế, giá, tủ, âm thanh, ánh sáng, thông gió, đài truyền thanh… Ông Nguyễn Văn Vũ, Chủ tịch UBND xã Bình Phục Nhứt (Chợ Gạo) cho biết: Căn cứ theo tiêu chuẩn của bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới thì nhà văn hóa của xã không đạt, vì diện tích nhà văn hóa xã chỉ có 500 m². Chính vì vậy, trong lộ trình xây dựng nông thôn mới, xã đã quy hoạch khu văn hóa bao gồm: nhà văn hóa, thư viện, các phòng chức năng… với diện tích hơn 5.000m². Xã đã tổ chức họp dân để công bố quy hoạch, dân cũng đã đồng thuận, nhưng cái khó hiện nay là chưa có kinh phí để áp giá đền bù.

Ông Nguyễn Văn Giang, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Chợ Gạo tâm tư: Trong 5 xã điểm xây dựng nông thôn mới của huyện thì có 4 xã có nhà văn hóa, nhưng chưa đạt chuẩn của tiêu chí xã nông thôn mới. Cụ thể các nhà văn hóa hiện có chưa đạt về diện tích, chưa có phòng chức năng, trang thiết bị chưa đảm bảo về số lượng và chất lượng. Toàn huyện hiện có 129/132 ấp văn hóa, trong đó có 128 ấp có trụ sở. Tuy nhiên, hầu hết các trụ sở ấp văn hóa đều không đạt theo quy định của bộ tiêu chí nông thôn mới, vì các trụ sở ấp rất chật hẹp, cơ sở vật chất ọp ẹp, chưa đảm bảo sinh hoạt cộng đồng.

Tương tự như vậy, trong 6 xã điểm xây dựng nông thôn mới ở huyện Cái Bè thì có 4 xã có nhà văn hóa, nhưng các nhà văn hóa đều không đạt theo bộ tiêu chí nông thôn mới. Ông Nguyễn Thanh Sơn, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Cái Bè cho biết, để giải quyết bài toán về xây dựng nhà văn hóa đạt chuẩn nông thôn mới, các xã đều đã có phương án cụ thể để trình UBND huyện phê duyệt. Theo đó, xã Mỹ Đức Tây sẽ mở rộng khuôn viên nhà văn hóa hiện hữu, còn xã Tân Thanh dự kiến sẽ giải tỏa, đền bù nơi khác để xây dựng nhà văn hóa mới.

Hiện nay, các xã văn hóa đều có nhà văn hóa và trụ sở ấp văn hóa. Tuy nhiên, toàn tỉnh chỉ có trụ sở ấp văn hóa Mỹ Hưng, thuộc xã Mỹ Phong, TP. Mỹ Tho đạt chuẩn nông thôn mới. Các trụ sở ấp văn hóa còn lại đều không đạt. Một số nhà văn hóa thì đạt tiêu chuẩn về diện tích, các tiêu chuẩn còn lại thì không có nhà văn hóa nào đạt. Ông Huỳnh Văn Hiệp, Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL tâm tư: Khó khăn lớn nhất hiện nay trong việc xây dựng nhà văn hóa, trụ sở ấp văn hóa là vấn đề quỹ đất và kinh phí. Kinh phí xây dựng 1 nhà văn hóa đạt chuẩn theo bộ tiêu chí nông thôn mới từ 2 đến 4 tỷ đồng (không tính phần kinh phí giải tỏa, đền bù). Còn kinh phí xây dựng trụ sở văn hóa ấp đạt chuẩn nông thôn mới khoảng 500 triệu đồng, trong đó phần kinh phí mua đất khoảng 300 triệu đồng. Tuy nhiên, ngành Văn hóa quyết tâm từ nay đến cuối năm phải thành lập cho được 10 trung tâm văn hóa - thể thao ở các xã điểm xây dựng nông thôn mới. Các trung tâm văn hóa - thể thao sẽ được đầu tư xây dựng theo hướng đạt tiêu chuẩn nông thôn mới.

* Nâng chất các tiêu chí văn hóa

Đối với tiêu chí Văn hóa, yêu cầu xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới phải có từ 70% số xóm, ấp trở lên đạt tiêu chuẩn ấp văn hóa. Ông Nguyễn Thanh Sơn, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Cái Bè cho biết: Trong 6 xã điểm xây dựng nông thôn mới của huyện thì chỉ còn 1 ấp thuộc xã Mỹ Trung là chưa đạt ấp văn hóa. Như vậy, đối với tiêu chí Văn hóa trong bộ tiêu chí thì các xã điểm xây dựng nông thôn mới đều đạt. Tuy nhiên, ngành Văn hóa - Thông tin của huyện vẫn tiếp tục nâng chất các ấp văn hóa để các chỉ tiêu đạt cao hơn, giữ vững danh hiệu ấp văn hóa.

Toàn huyện Chợ Gạo hiện có 129/132 ấp văn hóa, 3 ấp còn lại đang trong quá trình hoàn thiện các tiêu chí để được công nhận ấp văn hóa vào cuối năm. Riêng 5 xã điểm xây dựng nông thôn mới thì đạt 100% ấp văn hóa. Bà Hướng Thu Hương, Trưởng Phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và Gia đình (Sở VH-TT&DL) cho biết: Trong 29 xã điểm xây dựng nông thôn mới trong toàn tỉnh thì có 17 xã văn hóa, các xã còn lại đang trong lộ trình xây dựng xã văn hóa. Dự kiến từ nay đến cuối năm sẽ có thêm khoảng 6 xã sẽ được công nhận xã văn hóa. Hầu hết các ấp ở các xã trong lộ trình xây dựng xã văn hóa đều đã đạt ấp văn hóa. Riêng đối với xã Tân Thới (huyện Tân Phú Đông) thì chỉ có 2/8 ấp đạt ấp văn hóa. Hiện nay, xã Tân Thới đang nỗ lực xây dựng ấp Tân Hiệp để cuối năm đạt ấp văn hóa. Tuy nhiên, công tác xây dựng ấp văn hóa ở Tân Thới gặp rất nhiều khó khăn do tỷ lệ hộ nghèo còn cao.

Trong thời gian qua, thực hiện lộ trình xây dựng nông thôn mới, Sở VH-TT&DL đã tổ chức nhiều hoạt động nhằm nâng chất các tiêu chí văn hóa ở cơ sở. Cụ thể, ngành Văn hóa đã hỗ trợ kinh phí cho 10 xã điểm xây dựng nông thôn mới tổ chức văn nghệ quần chúng hoặc liên hoan đờn ca tài tử. Năm 2012, ngành Văn hóa sẽ tiếp tục hỗ trợ kinh phí để các xã điểm xây dựng nông thôn mới tổ chức các hoạt động hội thi, hội diễn, liên hoan văn nghệ nhằm nâng cao đời sống tinh thần cho người dân nông thôn. Bên cạnh đó, Sở VH-TT&DL cũng đã cấp 31 bộ karaoke và âm thanh, nhạc cụ tân cổ cho các ấp văn hóa trong tỉnh, trong đó ưu tiên cho các ấp thuộc xã điểm xây dựng nông thôn mới.