Vụ lúa hè thu sớm: Thất mùa, mất giá.

       Hiện nay, nông dân trồng lúa ở các huyện Cái Bè, Cai Lậy, Tân Phước bước vào thu hoạch vụ lúa hè thu sớm 2012. Theo phản ánh của người dân: Năng suất năm nay thấp, giá lúa giảm sâu và khó tiêu thụ. Đó là những nguyên nhân làm cho người trồng lúa không khỏi lo lắng.

Năng suất khá thấp

Nhìn cảnh nông dân thu hoạch lúa trong mưa bão và sình lầy ở vụ hè thu sớm này mà chúng tôi không khỏi chạnh lòng. Thân hình ướt đẫm nước mưa và bùn, ông Ngô Văn Tiết ở ấp Mỹ Trinh A, xã Hậu Mỹ Trinh, huyện Cái Bè “ẳm” từng bao lúa chảy nước ròng ròng lên đê. Ông Tiết nói: “Làm lúa vụ này, nông dân chúng tôi phải chịu mưa bão, bùn lầy. Năm nào cũng vậy, riết rồi quen. Biết sao được, nông dân sống nhờ ruộng lúa mà; một năm 3 vụ mùa, chỉ có vụ đông xuân là sướng thôi”. Theo ông Tiết, dù canh tác lúa có cực nhọc như thế nào, ông cũng không màng mà chỉ mong lúa gạo được giá cao. Có như vậy, đời sống người dân mới dần cải thiện. Dư dả tiền bạc thì đầu tư mua máy móc để thay sức người. Vụ lúa hè thu này, ông Tiết canh tác được 0,6 ha lúa IR 50404; năng suất lúa tươi khoảng 5 tấn/ha. Ông Tiết cho biết, thời tiết bất lợi, hạt lúa bị lem rất nhiều nên chất lượng giảm. Thu hoạch gần 3 ngày nay mà vẫn chưa tìm được người mua.

Bà Nguyễn Kim Liên, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Cái Bè cho biết, Phòng thường xuyên cập nhật thông tin về tình hình thu hoạch và tiêu thụ lúa hè thu sớm trên địa bàn. Sau khi thu hoạch xong, nhiều nông dân tranh thủ bán lúa tươi ngay tại ruộng. Một thực tế, thương lái vẫn còn ép giá nông dân, biết vậy nhưng không cách nào can thiệp được. “Toàn huyện đã thu hoạch khoảng 12.000/17.400 ha lúa hè thu sớm; năng suất ước đạt 5,8 tấn/ha” - bà Liên nói.

Nông dân huyện Cai Lậy cũng đang bước vào thu hoạch vụ lúa hè thu sớm. Năng suất lúa và tình hình tiêu thụ cũng không sáng sủa hơn huyện Cái Bè. Ông Đặng Thanh Tâm, ấp Phú Hòa, xã Phú Nhuận, huyện Cai Lậy vừa thu hoạch 0,9 ha lúa IR 50404, năng suất đạt 5,8 tấn/ha. Do giá lúa xuống thấp, ông Tâm quyết định phơi khô và chờ giá. Ông Phan Minh Hiền, Phó Chủ tịch UBND huyện Cai Lậy cho biết, huyện chỉ thu hoạch được khoảng 4.000 ha trong tổng số 15.000 ha lúa vụ hè thu sớm này, năng suất ước đạt trên 6 tấn/ha. Tuy nhiên, giá lúa đang xuống thấp nên nông dân không có lãi. Dự kiến cuối tháng 6, huyện Cai Lậy sẽ thu hoạch dứt điểm và bắt đầu xuống giống vụ lúa hè thu chính vụ.

Theo Phòng Trồng trọt (Sở NN&PTNT), vụ lúa hè thu sớm này, các huyện phía Tây xuống giống khoảng 40 ngàn ha; năng suất ước khoảng 5,5 tấn/ha. Ông Trương Văn Cho, Trưởng Phòng Trồng trọt (Sở NN&PTNT) cho biết, vụ này, nông dân gặp áp lực nhiều về năng suất và giá cả. Giá lúa đang giảm cộng với việc thu hoạch rộ ở nhiều tỉnh, thành có thể nông dân gặp khó khăn về đầu ra, mức lời giảm.

Giá lúa ngày một đi xuống

Theo khảo sát của chúng tôi, giá nhiều loại lúa gạo đã giảm gần 500 đồng/kg so với cách nay 1 tuần. Lúa IR 50404 tươi chỉ còn ở mức giá 3.900-4.050 đồng/kg, lúa khô 4.700-4.900 đồng/kg; lúa tươi hạt dài có giá 4.250-4.400 đồng/kg, lúa khô 5.000-5.200 đồng/kg. Tại vựa gạo Bà Đắc (huyện Cái Bè), giá gạo lứt nguyên liệu làm thành gạo 5% tấm được ở mức 7.000-7.150 đồng/kg; gạo lứt làm thành gạo 15% và 25% tấm có giá 6.700-6.900 đồng/kg.

Thương lái mua lúa tại xã Hậu Mỹ Trinh Hồ Văn Em cho biết, giá lúa gạo giảm mạnh là người dân thu hoạch ngay thời điểm mưa bão, lúa ứ đọng nhiều và các lò sấy không đủ đáp ứng nhu cầu. Trong khi đó, hoạt động thu mua lúa gạo của các doanh nghiệp và tiểu thương vẫn còn khá yếu. “Nhiều doanh nghiệp chế biến gạo xuất khẩu vẫn còn tập trung xuất hàng và giải quyết lượng gạo tồn kho nên chưa đẩy mạnh mua hàng. Hơn nữa, nhiều doanh nghiệp cũng đang tỏ ra rất kén chọn khi mua vì chất lượng gạo trong vụ này không bằng vụ đông xuân. Chính vì vậy, phần lớn các tiểu thương kinh doanh lúa gạo cũng chưa dám đẩy mạnh thu mua lúa vì sợ khó tiêu thụ khi doanh nghiệp đang rất kén chọn mua hàng, nhất là khi giá gạo nguyên liệu giảm thêm, tiểu thương sẽ bị lỗ nặng” - thương lái Em nói.

Theo nhiều nông dân, năm nay, thời tiết mưa nắng thất thường đã làm nhiều diện tích lúa hè thu sớm giảm năng suất rất nhiều so vụ hè thu năm ngoái. Thế nhưng, giá lúa đang lao dốc xuống mức thấp và có nhiều khả năng còn giảm do bước vào thu hoạch rộ nên nhiều nông dân rất lo lắng về khả năng sẽ không kiếm được lợi nhuận trong vụ hè thu này, thậm chí có thể bị lỗ vốn. Bà Nguyễn Thị Huệ, ấp Phú Hòa, xã Phú Nhuận, huyện Cai Lậy vừa thu hoạch 10 công lúa hè thu cho biết: “Năng suất lúa chỉ đạt khoảng 25 giạ/công (lúa tươi), giảm hơn 7 giạ/công so với cùng kỳ năm trước. Nhưng giá lúa lại thấp hơn gần 300 đồng/kg so với cùng kỳ năm trước. Mấy ngày trước, lúa IR 50404 tươi được thương lái mua tại ruộng giá 4.300 đồng/kg nhưng nay giảm chỉ còn 3.950 đồng/kg mà thương lái còn chê khen lúa xấu đòi giảm giá thêm nữa”. Gần đó, ông Phan Văn Năm tiếp lời: “Không biết giá lúa trên thị trường giảm hay thương lái lợi dụng thời điểm mưa bão này mà ép giá chúng tôi. Với giá như vầy, nông dân “nằm mơ” cũng khó thấy lời”.

Ông Trương Văn Cho - Trưởng Phòng Trồng trọt Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn  nói: Chúng tôi vừa đi khảo sát tình hình thu hoạch và tiêu thụ lúa hè thu sớm ở các huyện phía Tây. Một thực tế, lúa đẹp bán giá thấp, lúa chất lượng xấu thì thương lái xem chơi rồi bỏ đi.

Nếu vì tình hình xuất khẩu gặp khó hay doanh nghiệp viện vào lý do chất lượng lúa gạo vụ này kém mà không đẩy mạnh thu mua, giá lúa rất dễ bị giảm mạnh thêm nữa. Theo nhiều nông dân, lúa tươi phải trên 5.000 đồng/kg thì người trồng lúa mới lãi và cuộc sống mới được cải thiện.